Maandag aan het einde van de middag verzamelt zich een klein groepje in het auditorium om de seminar ‘Creating Alternative Value System’ bij te wonen over de zogenaamde ‘Gate foundation’. Dit is een - in middels opgeheven - organisatie dat zich bezighield met niet–Westerse moderne en hedendaagse beeldende kunst welke op dynamische wijze zichtbaarheid gaven aan culturele diversiteit. Tijdens deze bijeenkomst zal onder andere voormalig artistiek directeur Sebastian Lopez uitleg geven over de rede dat The Gate is opgeheven, hier schijnt nogal wat onduidelijkheid over te zijn. De drie stellingen die tijdens de workshop naar voren zullen worden gebracht zijn: ‘Unpacking cultural identity’, ‘Autonomy of organisations’ en ‘Artists and culture, in relation to institutionalism’.
Renee Ridgway startte de seminar met te vertellen hoe het is om een kunstenaar, curator en medewerker van de organisatie bij The Gate te zijn geweest. In 1998 is Ridgway officieel vanuit Amerika geemigreerd naar Nederland en in 2004 zette zij als curator voor The Gate haar eerste tentoonstelling op: ‘Migrating Identity, Transmission / Reconstruction’. Na haar korte toelichting geeft ze Lopez het woord.
Lopez vertelt dat toen hij in 1997 begon bij The Gate het gelijk ontstuimig werd binnen de organisatie, deze verhuisde naar de Keizersgracht in Amsterdam en daarbij verliet Els van der Plas (directeur) ook nog is The Gate. Door de verhuizing was er voor het eerst een tentoonstellingsruimte, accomodatie voor het archief en was de bibliotheek open voor publiek. “It was a small but lovely library,” adus Lopez.
Rond 1998 ontstonden er onder de kunstliefhebbers een soort ‘clubs’ van mensen die bijvoorbeeld alleen naar ‘Afrikaanse kunst-’ of ‘Aziatische kunst-’ tentoonstellingen gingen. Hoe deze kunst te combineren om iedereen met meer kennis te laten maken is een vraagstuk welke niet makkelijk op te lossen viel, zegt Lopez. The Gate heeft het opgelost door elke week van werken te veranderen of de plaats van kunstwerken te veranderen.
De bibliotheekcollectie van The Gate bevatte vooral boeken uit de regio Zuid–Azie. Toen Lopez artistiek directeur werd besloot hij het budget voor de bibliotheek te verdubbelen om structuur en een groter draagvlak te brengen in de collectie. In drie jaar was de collectie van de boeken dan ook aanzienlijk vergroot. “What’s very important to me is to make clear that the library is open to public, that everyone can use it,” aldus Lopez. Na een jaar werd ook het archief openbaar voor publiek. Er zijn tientallen discussies gevoerd om erachter te komen hoe het archief in tentoonstellingsvorm kon worden gezet.
De organisatie kwam naarmate de tijd verstreek steeds meer onder druk te staan van controleurs vanuit de overheid. De uiteindelijke doorslag om de organisatie of te heffen is de gemeente Amsterdam geweest. Zij heeft The Gate uit hun pand gezet omdat de gemeente dit nodig had. Ook heeft het Ministerie destijds gezegd dat The Gate geen tentoonstellingen meer mocht geven en alleen zijn bibliotheek en archief mocht behouden. De organisatie had hier echter een hard hoofd in en gaf nog twee tentoonstellingen. Maar opheffing was niet uitgesloten en met grote spijt was The Gate verplicht een plek te zoeken om hun verzameling werken naar over te brengen.
In 2006 is al het materiaal dat The Gate bezat overgedragen naar het Van Abbemuseum, op voorwaarde dat het openbaar bleef en gebruikt wordt. The Gate is op dat moment officieel opgeheven. “Thank you so much Van Abbemuseum for taking the library and archive of The Gate,” zegt Lopez. Hij heeft als artistiek leider in de periode 1997 – 2005 wereldwijd een programma ontwikkeld waarbinnen veel van de nu belangrijke kunstenaars in het hedendaagse kunstpanorama zijn gepresenteerd.
Diana Franssen is hoofd van de bibliotheek in het Van Abbemuseum. “I was very exited with the collection of The Gate!” aldus Franssen. Daarbij kon er nu een zogenaamd ‘gat’ in de collectie opgevuld worden in de museumbibliotheek met het materiaal van The Gate. De museumbibliotheek onderzoekt constant de geschiedenis van het museum zodat ze kunnen reflecteren op projecten waar ze mee bezig zijn. Dit zoen zij naast de normale publieke functie van de bibliotheek.
Een nieuw project dat in het museum is opgezet is naar aanleiding van de bibliotheek- en archiefcollectie is ‘The living archive’. “These are the little spaces around the tower in the museum with the green doors,” aldus Franssen. Het doel hiervan is vragen laten oprijzen over identiteit en de geschiedenis van het Van Abbemuseum ontdekken.
Het ziet ernaar uit dat iedereen erg blij en tevreden is met de aanpak van het Van Abbemuseum omtrent de collectie van The Gate. Toch was het auditorium vandaag leger en de toehoorders stiller dan andere dagen. De discussies, lectures, workshops en seminars elke dag hakken er misschien toch wel in.