Groot is ze niet, Chantal Mouffe, ze komt amper boven de spreektafel uit. Toch zal ze niet snel over het hoofd gezien worden, op ferme toon en met een zwaar Frans accent spreekt ze haar luisteraars toe. Het blijkt een pittige lezing over het verschil tussen ‘politics’ en ‘political’, het ‘wij en zij’ fenomeen en over conflicten.
De Belgische noemt zichzelf een intellectuele activist, en is gespecialiseerd in de politieke theorie. Tegenstellingen in de maatschappij staan centraal in haar werk. “Bij het maken van beslissingen is er altijd sprake van een conflict”, legt Mouffe uit. En daar gaat het nu net allemaal om. Mouffe is van mening dat conflicten bij politieke besluitvorming niet ontkend moeten worden. Conflicten in de politiek kunnen volgens haar juist heel nuttig zijn en komen de democratie alleen maar ten goede.
Mouffe is van mening dat vandaag de dag met de Liberale consensus-cultuur het nut van conflicten wel eens vergeten wordt. ‘Heb het lef om eens flink van mening te verschillen‘, is haar credo. Het ‘Wij en zij’ gevoel moet op een positieve manier gebruikt worden om tot beslissingen te komen. ‘Wij’ moet geen vijand zijn van ‘zij’, ‘wij en zij’ zijn slechts tegenpolen die het beste in elkaar naar boven kunnen halen. Bovendien moet het bij het nemen van besluiten niet draaien om macht maar om vrijheid. Het verschil tussen antagonistische en agonistische politiek, daar draait het allemaal om.
Er moet volgens Mouffe niet langer gestreefd worden naar rationele consensus. Dat zal in onze diverse samenleving gewoon weg nooit lukken. Hoe mee we streven naar rationele consensus, hoe meer verongelijkt we worden. Misschien kan ons Poldermodel hier nog iets van leren?